DOJRZAŁOŚĆ SZKOLNA

(poradnik dla rodziców)

Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej powinno wykazywać się następującymi umiejętnościami i sprawnościami wynikającymi
z podstawy programowej wychowania przedszkolnego.

W zakresie umiejętności społecznych:

1) obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby rozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych;

2) przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać i rywalizować
w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych;

3) w miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań;

4) wie, że nie należy chwalić się bogactwem i dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także, że nie należy wyszydzać i szykanować innych;

5) umie się przedstawić: podaje swoje imię i nazwisko, adres zamieszkania, wymienia swych bliskich i wie, czym się zajmują;

W zakresie sprawności manualnych:

1) umie poprawnie umyć i wytrzeć się, a także myć zęby;

2) właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie;

3) w przyjęty sposób korzysta z toalety;

4) samodzielnie ubiera i rozbiera się, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież;

5) utrzymuje porządek tam, gdzie przebywa: nie śmieci, nie bałagani w domu, na podwórku, w przedszkolu itd.

>      W zakresie rozwoju mowy:

1) zwraca się bezpośrednio do rozmówcy, stara się mówić poprawnie pod względem artykulacyjnym, gramatycznym, fleksyjnym i składniowym;

2) mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji;

3) uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi o ważnych sprawach;

4) w zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach; słucha i stara się zrozumieć innych, gdy opowiadają o tym, czego pragną i do czego dążą.

W zakresie umiejętności intelektualnych:

1) przewiduje, na miarę swych możliwości, jakie będą skutki czynności manipulacyjnych na przedmiotach (wnioskowanie o wprowadzanych i obserwowanych zmianach);

2) grupuje obiekty w sensowny sposób (klasyfikacja) i formułuje uogólnienia typu: to do tego pasuje, te obiekty są podobne, a te są inne;

3) stara się łączyć przyczynę ze skutkiem i próbuje przewidywać, co się może zdarzyć.

W zakresie wychowania zdrowotnego i sprawności fizycznej:

1) dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia, np. nie upiera się przy nadmiernym jedzeniu słodyczy, chipsów;

2) dostrzega związek pomiędzy chorobą, a leczeniem: poddaje się leczeniu, wie, że zastrzyki są konieczne;

3) jest sprawne fizycznie lub jest sprawne na swoje możliwości, jeżeli jest dzieckiem zaburzeniami ruchowymi;

4) jest na tyle zahartowane, aby uczestniczyć w zajęciach, zabawach i grach w ogrodzie, parku, na boisku.

W zakresie dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych:

1) wie, jak trzeba zachować się w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić;

2) orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu;

3) zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich;

4) wie, że nie można samemu zażywać lekarstw i stosować środków chemicznych (np. środków czystości) niezgodnie z ich przeznaczeniem;

5) próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu, w domu i w ogrodzie; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić, a gdzie nie.

>      W zakresie wychowania przez sztukę:

1) wie, jak należy się zachować na uroczystościach, np. na koncercie, festynie, przedstawieniu
w przedszkolu, w teatrze, w kinie;

2) odgrywa role w zabawach parateatralnych posługując się mową, mimiką, gestem i ruchem oraz umie posługiwać się rekwizytami (np. maski i czapki).

3) śpiewa piosenki z dziecięcego repertuaru oraz łatwe piosenki ludowe;

4) dostrzega zmiany dynamiki, tempa i wysokości dźwięku utworu muzycznego, wyraża je pląsając lub tańcząc;

5) tworzy muzykę korzystając z instrumentów perkusyjnych (oraz innych przedmiotów), a także improwizuje ją ruchem;

6) w skupieniu słucha muzyki, także poważnej.

W zakresie umiejętności technicznych:

1) wznosi konstrukcje z klocków i tworzy kompozycje z różnorodnych materiałów (np. przyrodniczych), ma poczucie sprawstwa („potrafię to zrobić”) i odczuwa radość z wykonanej pracy;

2) używa sensownie prostych narzędzi podczas majsterkowania;

3) interesuje się urządzeniami technicznymi (np. w gospodarstwie domowym), próbuje rozumieć, jak one działają i zachowuje ostrożność przy korzystaniu z nich.

W zakresie wiadomości i umiejętności przyrodniczych:

1) wymienia rośliny i zwierzęta żyjące w różnych środowiskach przyrodniczych, np. na polu, na łące, w lesie;

2) wie, jakie warunki są potrzebne do rozwoju zwierząt (przestrzeń życiowa, bezpieczeństwo, pokarm)
i wzrostu roślin (światło, temperatura, wilgotność);

3) potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku; wie, w jaki sposób człowiek może im pomóc i je chronić.

4) rozpoznaje i nazywa zjawiska atmosferyczne charakterystyczne dla pór roku; podejmuje rozsądne decyzje, aby nie narażać się na niebezpieczeństwo, np. nie stoi pod drzewem w czasie burzy, nie zdejmuje czapki
w mroźną pogodę;

5) wie, o czym mówi osoba zapowiadająca pogodę w radiu i w telewizji, np. będzie padał deszcz, śnieg, wiał wiatr; stosuje się do podawanych informacji na miarę swych możliwości.

W zakresie umiejętności matematycznych:

1) liczy obiekty i rozróżnia błędne liczenie od poprawnego;

2) wyznacza wynik dodawania i odejmowania pomagając sobie liczeniem na palcach lub na innych zbiorach zastępczych;

3) ustala równoliczność dwóch zbiorów, a także posługuje się liczebnikami porządkowymi;

4) rozróżnia stronę lewą i prawą, określa kierunki i ustala położenie obiektów w stosunku do własnej osoby,
a także w odniesieniu do innych obiektów;

5) wie na czym polega pomiar długości i zna proste sposoby mierzenia: krokami, stopa za stopą;

W zakresie umiejętności czytania i pisania:

1) potrafi określić kierunki oraz miejsca na kartce papieru, rozumie sens poleceń typu: narysuj kółeczko
w lewym górnym rogu kartki, rysuj szlaczek, zaczynając od lewej strony kartki;

2) potrafi uważnie patrzeć (organizuje pole spostrzeżeniowe), aby rozpoznać i zapamiętać to, co jest przedstawione na obrazkach;

3) ma sprawność rąk oraz współpracę ręki i oka, która jest potrzebna do rysowania, wycinania;

4) interesuje się czytaniem i pisaniem oraz jest gotowe do nauki czytania i pisania;

5) słucha np. opowiadań, baśni i rozmawia o nich; interesuje się książkami;

6) układa krótkie zdania, dzieli je na wyrazy, wyrazy na sylaby oraz wyodrębnia głoski w słowach o prostej budowie fonetycznej;

7) rozumie sens informacji podanych w formie uproszczonych rysunków oraz innych symboli, a także odczytuje krótkie podpisy pod obrazkami, napisy na szyldach.

W zakresie wychowania rodzinnego, obywatelskiego i patriotycznego:

1) wymienia imiona i nazwiska bliskich, wie gdzie pracują, czym się zajmują;

2) zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjant, strażak;

3) wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa;

4) nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że Polska należy do Unii Europejskiej;

5) wie, że są osoby innych narodowości, różniące się np. wyglądem, a mimo to wszyscy mają te same prawa
i mają zgodnie żyć na świecie.